'Uitstel azc betekent geen afstel'

De komst van een asielzoekerscentrum naar het St. Annaterrein in Venray lijkt nog geen stap dichterbij gekomen. De verwachting was dat GGZ Noord- en Midden-Limburg, eigenaar van het St. Annaterrein, en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) afgelopen zomer tot een akkoord zouden komen. Begin oktober is er nog geen sprake van een overeenkomst. Gerard van der Zanden, hoofd voorlichting van GGZ, verwacht dat er op zijn vroegst eind dit jaar duidelijkheid komt. COA-woordvoerder Martijn van de Koolwijk wil geen datum noemen. GGZ en COA roepen in koor dat uitstel echter geen afstel betekent.

Het COA wilde rond de komende jaarwisseling de eerste asielzoekers in Venray onderbrengen. Dat is nu onhaalbaar. Eind augustus verwachtte het GGZ nog dat half september het afrondende gesprek met het COA zou plaatsvinden. Volgens Van der Zanden is er geen finaal gesprek geweest en staat er ook niets gepland. Terwijl Van de Koolwijk meldt dat beide partijen nog steeds in onderhandeling zijn. Het gaat erom in welke gebouwen de 1200 bezoekers gedurende tien jaar worden ondergebracht. “Het is een complex geheel”, zegt Van de Koolwijk. “Het gaat om veel gebouwen met een wisselende staat van onderhoud. Het moet allemaal goed worden doorgesproken. Dan kan het wel eens wat langer duren.” Gerard van der Zanden denkt dat de politieke situatie in Nederland ook een rol speelt. Daarnaast is er binnen de gemeenteraad weerstand tegen het hoge aantal van 1200 asielzoekers. “Daar moeten COA en de gemeente samen uitkomen. Maar ik heb geen signaal van het COA dat uitstel ook afstel betekent.”

Het regeerakkoord van CDA en VVD, en het gedoogakkoord met de PVV, melden dat de instroom van asielzoekers wordt teruggedrongen. Het streven is dat asielzoekers zoveel mogelijk worden opgevangen in het land of de regio van herkomst. Voor asielzoekers, die economische migranten blijken te zijn, is geen plaats meer. Na reizende gezinsleden krijgen niet meer automatisch een asielstatus. Het terugkeer- en uitzetbeleid wordt aangescherpt en illegaal verblijf wordt strafbaar. Nederland zal wel vluchtelingen blijven beschermen en opvangen, overeenkomstig het Vluchtelingenverdrag, als het gaat om slachtoffers van vervolging voor wie Nederland de eerste veilige plek is.

De geschiedenis lijkt zich voor Venray te herhalen. Van 1999 tot 2002 was Venray in de ban van de komst van een asielzoekerscentrum aan de Buitenweg in de wijk Brabander. In september 2002 blies het COA het definitief af. Vanwege de nieuwe Vreemdelingenwet en het strengere asielbeleid nam de instroom van asielzoekers drastisch af. Het waren de hoogtijdagen van de LPF en hun leider Pim Fortuyn, die in mei 2002 werd vermoord. De LPF kwam een paar dagen later als debutant met 26 zetels in de Tweede Kamer. De PVV haalde op 9 juni 2010 bij de verkiezingen 24 Kamerzetels.

Van de Koolwijk kan nog niet inschatten wat de gevolgen zijn, zodra het nieuwe kabinet is aangetreden. Het ministerie van Justitie is de opdrachtgever van het COA. De COA-voorlichter verwacht niet dat het aantal asielzoekers ineens flink zal dalen. “Daar gaat wel een poos overheen. Voor de al in Nederland verblijvende asielzoekers en de huidige opvangcapaciteit, zal het niet direct gevolgen hebben. Het zal wel betekenen dat er in de toekomst een lagere instroom komt.” Mocht het COA minder asielzoekerscentra nodig hebben, dan betekent dit niet dat ‘zoeklocaties’ zoals Venray weer als eerste afvallen. “Nee, er kunnen ook bestaande opvanglocaties worden afgestoten. Het heeft met allerlei zaken, zoals aflopende contracten, te maken.”

Begin september bracht de gemeenteraad een werkbezoek aan het asielzoekerscentrum in Gilze Rijen. Sinds eind augustus is het actiecomité ‘Venray tegen AZC’ actief. Burgemeester Gilissen meldde onlangs in de vergadering met de fractievoorzitters dat ook hij vond dat het allemaal wel erg lang duurde. Van de Koolwijk begrijpt dat de mogelijke komst van een asielzoekerscentrum leeft in Venray. “Het is ook voor ons koffiedik kijken. Zodra er een akkoord is, dan treden we er direct mee naar buiten. Nee, ik wil niet spreken van knelpunten. Onderhandelingen kunnen ook ineens heel snel zijn afgerond.”

Lees verder op: Peel en Maas